SİYASET ÜZERİNE KONUŞMALAR
Niccolo Machiavelli
Gaye Demircioğlu, Ayşe Çavdar
Dergâh Yayınları, İstanbul 2008 ISBN: 978-975-995-095-8
Dil: Türkiye Türkçesi Türü: Kitap Alt türü:
Dış bağlantı: http://www.dergahyayinlari.com/yayinlarimiz/foto.php?id=341
Bu eseri üyemiz İskender temin etmiştir. Kaynağına ulaşmak için tıklayınız
Hükümdar?ın yazarı Niccolò Machiavelli, bugünkü manasıyla siyaset biliminin, modern siyasî kültürün tohumlarını ekmiş, realpolitik teoriyi ortaya koymuş bir kuramcı, devlet adamı ve sanatçıdır. Son beş yüzyıldır, her bir çağı yoğuran ?düşünce? içinde, Machiavelli yerini bulmuş, bütün tartışmalarda taraf olmuş, şiddetle eleştirilip şeytan damgası yiyecek denli yerildiği de söylediklerinin dünya durdukça ?gerçek? addedildiği de görülmüştür. Kimdir Machiavelli? İtalya?nın millî birliğini sağlamak için burjuvaziyi örgütlemek isteyen ve bu yüzden Papalığa başkaldıran bir vatansever mi, sırf devlet kademesindeki eski mevkiine ulaşmak için iktidara sevimli görünmeye çalışan bir düşkün mü, gözü dönmüş bir zındık yahut ahlâksız, hırslı ve çıkarcı bir sefil mi?
Machiavelli?nin düşüncesini şekillendiren ortam olan 15. yüzyılın İtalya?sında Donatello ve Boticelli gibi sanatçıların eserleri ?insanı? kutsarken, Cicero, Horatius, Vergilius gibi Antik Çağ şair ve düşünürlerinin eserleri Latince ve Yunanca?dan tercüme ediliyor, Machiavelli?yi en çok etkileyen kişilerden Petrarca ve Dante?nin ?vahiy? temelli dünya görüşünü reddeden görüşleri Rönesans hümanizmasının temellerini atıyordu. Amerika kıtası yüzyıl sonunda keşfedilmişti.
Bu görüş ve gelişmeler ışığında hedef, öteki dünyayı değil bu dünyayı kurtarmaktı. Ruh yerine madde, inanç yerine akıl, emek ve yetenek yüceltiliyordu. Toplumsal yaşam önem kazanmıştı. Bütün bunların siyasî yansıması olarak Fransa ve İspanya?da çağdaş ulusal devlet oluşumunu tamamlıyordu. Günümüz Almanya ve Avusturya topraklarında Kutsal Roma Germen İmparatorluğu vardı. Ancak İtalya siyasal birliğini tamamlayamamış; Milano, Napoli, Venedik, Cenova gibi şehir devletleri ile feodal yapının izlerini taşıyan Papalık Devleti arasında siyasî ve ekonomik manada bölük pörçük bir haldeydi.
Hukukçu bir babanın oğlu olarak 1496 yılında Floransa?da doğup, klasik Yunan ve Latin eğitimi görmüş olan Niccolò Machiavelli, devlet kademesinde çeşitli görevlerde bulunmuş; bu vesileyle adı geçen devletlerin, bu arada Osmanlı Devleti?nin yönetimlerini inceleme ve bunları birbirleriyle kıyaslama fırsatı yakalamıştır.
Machiavelli?nin, Avrupa?nın Osmanlı Devleti?ne karşı güdeceği siyaset ve Avrupa?nın doğu karşısındaki geleceği meselelerinde en önemli görüşleri ortaya koyan ilk kişilerden olduğu söylenebilir. O, doğuyu Osmanlı kanadından gözlemlemiştir. Serahsi?nin Şerhu?s-Siyeri?l-Kebir isimli eserinde teferruatıyla açıkladığı, Osmanlı dış siyasetinin temel noktaları olmuş ilkeleri, İtalya?ya yönelik iç siyaset ilkelerine dönüştürmüştür.
Yüzyıl sonunda İtalya?dan sürülmüş olan Medici ailesi 1512?de tekrar iktidara döndüğünde, sürgün yolu bu kez Machiavelli?ye görünmüştü. İşte Rönesans döneminin yöneticilere önerilerde bulunan kitaplar geleneğinden gelen Hükümdar bu dönemde Medici ailesine ithafen yazılmıştır. Eserin kaleme alınmasında bir yandan Machiavelli?nin görevine geri dönme arzusu, diğer taraftan da İtalyan ulusal birliğinin Mediciler eliyle sağlanması gibi toplumsal bir amaç olduğu düşünülebilir. Kendisinin birinci amacı kısmen gerçekleşmiş ve sürgün hayatı sona ermiş, diğer amacını gerçekleştirmek yolunda öne sürdüğü görüş ise siyaset sözlüğüne ?Makyavelizm? kavramını kazandırmıştır: Amaca giden her yol mubahtır.
Machiavelli felsefî tutumu bir yana bırakılacak olursa daha ziyade bir siyaset kuramcısıdır ve İtalyan millî birliğinin sağlanması yolunda teklif ettiği yönetim biçimi mutlak monarşi, yönetici ise ?Hükümdar?dır. Hiçbir kurum, kişi, yasa, sınıf, ilke, kuralın engelleyemeyeceği, din, ahlâk ve değerlerin etki alanı dışında bir Hükümdar. Zira, insan doğası gereği bencildir; nankör, içten pazarlıklı, ürkek, doymak bilmez, çıkarcı, muhteristir. Onu dize getirecek yönetici, bu yolda her türlü araca başvurabilecektir. Yalan söylemesi gerekirse söyleyecek, adam öldürmesi gerekecekse öldürecek, gerektiğinde din ve ahlâka aykırı davranacaktır.
Eserde yönetim biçimleri, askerlik, hükümdarın tebaasına, ordusuna, bakanlarına, ruhban sınıfına, yakın çevresine karşı güttüğü tutumların nasıl olması gerektiği gibi siyasetin pratik konularına dair tavsiyeler ve sınıflandırmalar bulunmakta.
Batı Düşüncesi serimizde oluşmakta olan Siyaset Kitaplığında Thomas More?un Ütopya?sı, Eflatun?un Devlet?i, Aristo?nun Politika?sından sonra Machiavelli?nin Hükümdar?ını okuyucumuza sunuyoruz. Machiavelli?nin Türkçe?de ilk kez yayımlanan bir başka eseri, Discorsi adıyla tanınan Titus-Livius?un İlk On Kitabı Üzerine Konuşmalar ise Siyaset Üzerine Konuşmalar ismi ile kütüphanemizdeki yerini alıyor.
İçindekiler
İçindekiler
I. Bölüm: Kaç tür hükümdarlık vardır ve bunlar hangi yolla ele geçirilirler / 13
II. Bölüm: Veraset yoluyla elde edilen hükümdarlıklara dair / 14
III. Bölüm: Karma hükümdarlıklara dair / 16
IV. Bölüm: İskender?in işgal ettiği Dara Krallığı İskender?in ölümünden sonra neden onun haleflerine başkaldırmadı / 25
V. Bölüm: İşgal edilmeden önce kendi yasalarına göre yaşayan devletler ya da hükümdarlıklar nasıl yönetilmelidir / 28
VI. Bölüm: Silah zoruyla ya da beceriyle elde edilen hükümdarlıklara dair/ 30
VII. Bölüm: Başkasının silah gücü ve talihle elde edilen hükümdarlıklara dair/ 34
VIII. Bölüm: Zorbalıkla hükümdarlığa yükselenler / 42
IX. Bölüm: Sivil hükümdarlıklara dair / 47
X. Bölüm: Her türlü hükümdarlığın gücü nasıl ölçülmeli / 51
XI. Bölüm: Kilise hükümdarlıklarına dair / 54
XII. Bölüm: Kaç çeşit ordu ve paralı birlik vardır / 57
XIII. Bölüm: Yardımcı ve karma birlikler ile hükümdarın kendi birliğine dair / 63
XIV. Bölüm: Hükümdarın orduya ait görevleri / 67
XV. Bölüm: İnsanların ve özellikle hükümdarların övüldüğü ya da eleştirildiği şeylere dair/ 70
XVI. Bölüm: Cömertlik ve cimriliğe dair / 72
XVII. Bölüm:Acımasızlık ve merhamet; korkulmaktan çok sevilmek mi daha iyidir, yoksa tersi mi/ 75
XVIII. Bölüm:Hükümdarlar sözlerini nasıl tutmalıdır / 79
XIX. Bölüm:Hor görülmeyi ve nefreti engellemeye dair / 82
XX. Bölüm:Kaleler ve hükümdarlar tarafından her gün yapılan kimi işlerin yararlı ya da yararsız olup olmadığına dair / 93
XXI. Bölüm:Bir hükümdar iyi ün kazanmak için ne yapmalıdır / 98
XXII. Bölüm:Hükümdarların bakanlarına dair / 102
XXIII. Bölüm:Dalkavuklardan nasıl sakınmalı / 104
XXIV. Bölüm:İtalya?nın hükümdarları neden devletlerini kaybettiler / 107
XXV. Bölüm:İnsanla ilgili şeylerde talih ne denli etkili olabilir ve ona karşı nasıl korunmalıdır / 109
İtalya?yı zaptetmek ve onu barbarlardan kurtarmak için çağrı / 113
Yorum
Bu eser hakkında henüz yorum yapılmamış. İlk yorum yazan siz olun.