Hazar Tarihi
M. İ. Artamonov
D. İhsan Batur
Selenge Yayınları, İstanbul 2008 ISBN: 978-975-8839-19-0
Dil: Türkiye Türkçesi Türü: Kitap Alt türü: Araştırma - İnceleme
Dış bağlantı: http://selenge.com.tr/index.php/kitaplar/34-aratrma-nceleme/86
Bu eseri üyemiz İskender temin etmiştir. Kaynağına ulaşmak için tıklayınız
1972 yılında ölen Rus tarihçi ve arkeolog M. İ. Artamonov'un Hazar Tarihi (Türkler, Yahudiler, Ruslar), adlı bu eseri, sahasında yazılmış en temel kaynak eserdir. Artamonov'dan sonra Hazarlar, Ruslar ve Hazar Yahudileri hakkında eser yazanların hemen tamamı, Artamonov'un bu kitabından geniş ölçüde faydalanmışlar; metodoloji olarak da onu taklit etmişlerdir.
Artamonov'un bizzat kendisi, eserini 25 yılda tamamlandığını belirtmektedir. Gerçekten de böyle bir eser birkaç yılda yazılacak bir çalışma değildir.
Eserde Hazarlar'dan önce bu bölgede yaşayan halkları, Hazarlar'ın kimlerin torunları olduğunu, komşularının hangi halklardan teşekkül ettiğini bulacak; sırasıyla Hunlar, Bulgarlar, Hazar Türkleri ve komşu Türk halkları (Peçenekler, Bulgarlar, Kıpçaklar, Oğuzlar, Burtaslar..) ve diğer komşuları (Aslar, Osetinler, Gürcüler, Alanlar, Bizanslılar, Araplar, Acemler, Harezmliler vs.) ile olan münasebetleri okuyacaksınız.
Daha sonra Yahudiler'in Hazarya'ya nereden geldiklerini, halkı nasıl köle haline getirdiklerini, nasıl memleketin efendisi olduklarını ve Hazarlar'ın Yahudiliğe geçişini; Hazar Rus çatışmalarını ve sonunda Ruslar'ın Yahudiler yüzünden bir Türk devletini zamansız yıkışlarının hikayesini bulacaksınız.
Özellikle akedemisyenler, 1962 yılına kadar Hazarolojiyle ilgili tüm kaynakları bu eserde bulabileceklerdir. Zaten Artamonov'dan sonra Hazarlar konusunda en ciddi araştırmayı yapan da sedece P. Golden olmuştur, ama onun çalışması daha ziyade lengüistik yöndendir.
Söylediği her sözü mutlaka bir kaç kaynakla teyit eden Artamonov'un bu çalışması, gerek Rusya'da ve gerekse dünya akademik çevrelerinde çok büyük tartışmalara yol açmış; dahası, yazar eserinde hem Rus akademisyenleri, hem de Batılı bilim adamlarını ağır bir tenkit bombardımanına tutmuştur.
Artamonov'un Yahudiler'in Hazarya'da oynadıkları tarihi rolü Dunlop'un aksine kahpelik olarak nitelemesi, tüm şimşekleri üzerine çekmiş ve özellikle o sıralarda Yahudiler'in kontrolünde bulunan Pravda gazetesi tarafından adeta sıfıra indirilmek istenmiştir.
Artamonov'u Türkiye'den de bazı akademisyenler tenkit etmişlerdir; fakat onların tenkitlerinin gerçeklerle hiçbir alakası olmadığı, gerek bizim koyduğumuz önsözde verdiğimiz detaylardan ve gerekse eserin okunmasından sonra anlaşılacaktır.
Hazar Tarihi, dünyada bu konuda yazılan en ciddi ve en önemli kaynak olduğu kadar, Türkiye'de de aynı sahada neşredilen ilk ve tek çalışmadır.
Bu eser, Artamonov'un dostu ve yardımcısı L. N. Gumilev tarafından redakte edilmiş ve özellikle Orta Asya Türk tarihiyle ilgili önemli notlar da yine Gumilev tarafından konulmuştur.
Yine Selenge yayınları arasında çıkan ve Gumilev tarafından yazılan Eski Ruslar ve Büyük Bozkır Halkları, bir noktada bu eserin devamı ve mütemmimi durumundadır.
Yorum
Bu eser hakkında henüz yorum yapılmamış. İlk yorum yazan siz olun.